ΤΟ NEW AGE – Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΗΜΕΡΑ To «New Age» Ψυχικές και σωματικές μέθοδοι αυτεπίγνωσης και αυτοβελτίωσης «Κβαντικό άλμα της συνείδησης», «Νέο Παράδειγμα», «Μεταμόρφωση της κοινωνίας» Ο σαμανισμός Η νέα φυσική και η υπερβατικότητα Τα βασικά πιστεύω της Νέας Εποχής Η φιλοσοφία του New Age Η «Εποχή του Υδροχόου» Ο Ορισμός της «Εποχής του Υδροχόου» από την ίδια τη Νέα Εποχή Πάντρεμα ασιατικής σκέψης και δυτικής τεχνολογίας

Ας δούμε πρώτα τι λέει το σχετικό λήμμα στο Λεξικό της Θρη­σκειολογίας:

«Το “New Age” (Νέα Εποχή ή, επίσης, “Εποχή του Υδροχόου”) περιλαμβάνει πολλά, διαφορετικά πνευματικά κινήματα και θεω­ρίες, που τα χαρακτηρίζει η σύγχρονη πίστη στη διαρκή πρόοδο της ανθρωπότητας και στην πνευματική μεταμόρφωση της.

Τα πρώτα δείγματα της ρήξης με την παράδοση εκδηλώθηκαν στη δυτική κουλτούρα το 1968- η Νέα Εποχή, προϊόν αυτής της ρή­ξης, θεωρεί ότι αντιπροσωπεύει ένα “νέο παράδειγμα”, ένα νέο μοντέλο εξέλιξης της κοινωνίας προς μια ολιστική συνείδηση που επιτυγχάνεται μέσα από την αυθυπέρβαση του ανθρώπου και την απομάκρυνση από την ορθολογιστική – μηχανιστική κοσμοθεωρία.

Οι συνισταμένες αυτής της νέας άποψης για τη ζωή έχουν υιοθε­τηθεί από τις ανατολικές θρησκείες, τον ιουδαϊσμό και το χριστια­νισμό, τις φυσικές επιστήμες και τις παραδόσεις του γνωστικισμού και του εσωτερισμού.

Τα στοιχεία αυτά -σε διαφορετική αναλογία και σπουδαιότητα- διαμορφώνουν ένα μελλοντολογικό σύστημα που περιλαμβάνει την επιστήμη, την κοινωνία, την τέχνη και την πνευματικότητα στις διά­φορες εμφανίσεις τους, όπως είναι η πνευματική θεώρηση των φυ­σικών επιστημών, η πληροφορική (παγκόσμιο διαδίκτυο), η ολιστι­κή ιατρική, η εναλλακτική εκπαίδευση, ο αφοπλισμός, η οικολογία, οι ήπιες μορφές τεχνολογίας, μια νέα παγκόσμια τάξη, σωμα­τικές θεραπευτικές μέθοδοι, μέθοδοι αυτοβελτίωσης, ψυχοθερα­πευτικές μέθοδοι, νεοπαγανισμός, επιστημονική φαντασία και φα­νταστική λογοτεχνία, γνωστικιστικές και εσωτεριστικές πρακτικές, ο φυσικός μυστικισμός τύπου Findhorn, θεοσοφικά κινήματα, δια­λογισμός και μυστικισμός, θεωρίες επανενσάρκωσης, εξωγήινη νοημοσύνη.

Με στόχο τη δημιουργία μιας πλανητικής – οικουμενικής συνεί­δησης (στο “διαστημόπλοιο Γη”) όλες οι δραστηριότητες και οι ου­τοπίες αποσκοπούν σε μια “ήπια συνομωσία” των κυττάρων ενός παγκόσμιου εγκεφάλου που αντιδρούν διαισθητικά.

Η μεταμόρφωση του εαυτού και του κόσμου ταυτίζονται τόσο σαν δρόμος για τη σωτηρία όσο και σαν προορισμός του δρόμου αυτού. Η πνευματική ενέργεια που αποκτάται καθ’ οδόν κατά τη λυτρωτική – θεραπευτική διαδικασία του φωτισμού, θα έχει ως α­ποτέλεσμα ένα “εξελικτικό άλμα στο συνειδητό κόσμο”.

Για τον υπεύθυνο άνθρωπο η αντιμετώπιση των απειλών που ε­πικρέμανται και των φόβων απέναντι σε ενδεχόμενες καταστρο­φές, αποτελεί μία πρόκληση που περνάει από τη βαθιά αλλαγή της συνείδησης και των αξιών σε όλους τους τομείς της ζωής. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας κεντρικής οργάνωσης, αλλά μέσω ενός δικτύου τοπικών ομάδων και με την εφαρμογή της θετικής σκέψης.

Η εκκοσμικευμένη πίστη στην πρόοδο αντικαθίσταται από την ανακάλυψη εκ νέου της γνώσης που χάθηκε και των μύθων παλαιό­τερων πολιτισμικών μορφών. Επί του προκειμένου, είναι ωστόσο εμφανές ότι λαμβάνει χώρα μία αυθαίρετη, προκρούστεια επιλο­γή, χωρίς μέτρο και σεβασμό των παραδόσεων αυτών, αλλά και η υποβάθμιση της αλήθειας προς όφελος της συλλογής πληροφοριών και δεδομένων.

Μέρος της μελλοντολογικής – τελεολογικής προσδοκίας αφορά στην επιστροφή ενός διδάσκαλου-λυτρωτή (ενός “Χριστού” ή μεσ­σία), ο οποίος παρουσιάζεται είτε ως η αποκορύφωση της εξελι­κτικής διαδικασίας είτε ως η επανενσάρκωση παλαιότερων μεγά­λων διδασκάλων».

Αυτά όσον αφορά τον ορισμό του λεξικού.

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η ταυτότητα του New Age, για­τί κατά βάση πρόκειται για μία ομπρέλα υπό την οποία συστεγά­ζονται πολλές διαφορετικές διδασκαλίες, πρακτικές, ρεύματα, παραθρησκείες και πνευματικές οργανώσεις, που ανθούν την «επο­χή του Υδροχόου», την «εποχή της αλλαγής», που θα τη διαδεχθεί ο «χρυσός αιώνας» της νέας συνείδησης.

Δεν πρόκειται άρα για μια συγκροτημένη πλατφόρμα θέσεων παρά για ένα απροσδιόριστο σύμπλεγμα διαφορετικών θεωρήσεων και ως κίνημα δεν διαθέτει μία κοινή για όλους οργάνωση, δομή ή ηγεσία. Ως εκ τούτου η αλήθεια, ο σωστός δρόμος, δεν έχει σημασία αφού υποστηρίζεται ότι οποιοσδήποτε δρόμος είναι κατάλληλος, είτε δουλεύει με το σώμα (π.χ. yoga) είτε με την ψυχή (π.χ. αναδρομές σε προηγούμενες ζωές) είτε με τον εγκέφαλο (π.χ. με παραισθησιογόνα), φτάνει να οδηγεί στη «διερεύνηση της συνείδησης». Ο σωστότερος ίσως χαρακτηρισμός θα ήταν ότι το New Age συγκεντρώνει όλους εκείνους που αναζητούν να καλύψουν τις μεταφυσικές τους αγωνίες, το ανικανοποίητο κενό και τις θρησκευ­τικές τους προσδοκίες με κάποια από τις μεθόδους που προτείνο­νται στο κίνημα αυτό. Κινούνται οπωσδήποτε έξω από το χώρο που καταλαμβάνουν οι παραδοσιακές χριστιανικές εκκλησίες, ακρι­βώς επειδή δεν μπόρεσαν -ή δεν θέλησαν- να βρουν σε αυτό ό,τι ζητούσαν, αν και τελευταία έχουν διεισδύσει κι εκεί με την ιδεολογία τους. Έτσι, τελικά αυτό που προσδίδει μια κάπως ακριβέστε­ρη οριοθέτηση στο κίνημα αυτό είναι ορισμένα κοινά ιδανικά, κοι­νοί σκοποί και κοινοί εχθροί.

Η αρχή του New Age θα πρέπει να αναζητηθεί στην ίδρυση της «θεοσοφικής Εταιρίας» το 1875 στη Νέα Υόρκη από την Έλενα Μπλαβάτσκι. Η τρίτη πρόεδρός της Άλις Aνν. Μπέιλυ (1880-1949) βρισκόταν επίσης σε επαφή με μία «ιεραρχία διδασκάλων», από τους οποίους λάβαινε πληροφορίες και διδασκαλίες. Το 1922 ίδρυ­σε την «Εκδοτική Εταιρία του Εωσφόρου» για τη γραπτή διάδοση του υλικού αυτού. Ένα χρόνο αργότερα ίδρυσε την «Αρκανική σχολή», που αποτελεί ένα συλλογικό όρο, ο οποίος περιλαμβάνει τη «Θεοσοφική Εταιρία», θεωρίες αυτολύτρωσης, γιόγκα, διαλο­γισμό, τεκτονισμό κ.ά.

Η Άλις Ανν Μπέιλυ, αγγλικής καταγωγής, ήταν μέλος του εσω­τερικού κύκλου του αμερικανικού παραρτήματος της Θεοσοφικής Εταιρίας και στη συνέχεια πρόεδρος της. Αφού μελέτησε τις μυ­στικές διδασκαλίες της Έλενα Μπλαβάτσκι, ήρθε το 1919 και αυ­τή σε επαφή με το πνεύμα του ίδιου διδάσκαλου Djwhal Kuhl, που της υπαγόρεψε μία σειρά από βιβλία. Πολλές από αυτές τις διδα­σκαλίες συνιστούν το θεωρητικό υπόβαθρο του New Age, η δε Μπέιλυ, ως πρώτη διδάξασα, εισήγαγε την έννοια της «Εποχής του Υδροχόου».

Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 το κίνημα των χίπις έπαιξε κα­ταλυτικό ρόλο, με την ανατροπή των ηθικών και κοινωνικών προ­τύπων που επικρατούσαν ως τότε και τη στροφή στις ανατολικές θρησκείες, τις απόκρυφες πρακτικές και τον πειραματισμό με παραισθησιογόνες ουσίες. Χάρη στη μόδα, η στάση ζωής που πρέ­σβευαν και τα ιδεώδη τους έγιναν ευρύτερα γνωστά. Έτσι, από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 οι εκπρόσωποι της Νέας Εποχής εμφα­νίζονται όλο και πιο πολύ στο προσκήνιο και το μέχρι τότε άμορ­φο κύμα αρχίζει να παίρνει σταδιακά μορφή και παγκόσμιο χαρα­κτήρα.

Πιο συγκεκριμένα, το 1975 ήταν μια χρονιά-σταθμός, γιατί αφ’ ενός δημοσιεύτηκαν οι μυστικές διδασκαλίες της ινδικής θεοσοφί­ας, που κατά την Άλις Μπέιλυ έπρεπε μέχρι τότε να μείνουν κρυ­φές και, επίσης, η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Μέριλυν Φέργκιουσον άρχισε να δημοσιεύει το «Brain Mind Bulletin». Η Φέργκιουσον, που αναδείχτηκε σε έναν από τους ιθύνοντες νόες του κινήματος, έγινε γνωστή το 1982 με το βιβλίο της: «Η ήπια συνω­μοσία – Προσωπική και κοινωνική μεταμόρφωση στην εποχή του Υδροχόου».

Από τότε και ύστερα προβάλλουν όλο και περισσότερες πνευμα­τικές οργανώσεις, με τις δικές τους διδασκαλίες για τη θρησκεία, το μυστικισμό, την επιστήμη, τη φιλοσοφία, τον εσωτερισμό, τον α­ποκρυφισμό, την αστρολογία, τον πνευματισμό, τη θεοσοφία, τον πανθεϊσμό, το γνωστικισμό, το σαμανισμό, το διαλογισμό, τις πνευματικές θεραπείες, τη γιόγκα, τη διατροφή, το περιβάλλον, την πο­λιτική και τις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές. Στόχος είναι με τη συγχώνευση όλων αυτών να δημιουργηθεί μία νέα παγκόσμια θρησκεία. [«ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΙ»]

Ο πολύς κόσμος μάλλον δεν έχει καν συνειδητοποιήσει το πόσο βαθιά στο μεταξύ έχουν μπει στη ζωή μας τα ιδανικά της Νέας Εποχής (ΝΕ) στην πολιτική, στην οικολογία, την ψυχοθεραπεία κλπ.

Ασφαλώς πάντα υπήρχε η συνειδητή αναζήτηση υπερφυσικών και υπεραισθητών εμπειριών. Ανέκαθεν βέβαια υπήρχε η ενασχόληση με την παραψυχολογία, τον πνευματισμό, τη μαντική, τη μαγεία κ.ο.κ. (βλ. Γ. Σιέττου «Ψυχοφυσικά φαινόμενα»)

Αυτό όμως που εκπλήσσει ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας, του ορθολογισμού κλπ. είναι το πόσο έχει εξαπλωθεί η πίστη στη μαγική δύναμη πρακτικών όπως το ρέικι ή αντικειμένων όπως τα ταρώ. Εκτός από τα παραδοσιακά φυλακτά, γούρια, εικονίτσες αγίων χριστιανών και μη, ανθίζει ιδιαίτερα το εμπόριο με πιο «σύγχρονα» μαγικά αντικείμενα ή «ιάματα».

Ημιπολύτιμοι λίθοι, πυραμίδες, αιθέρια έλαια, aura soma, ανθοϊάματα του Μπαχ, το εκκρεμές, ρούνοι, υπόσχονται στο χρήστη τους θεραπεία, αρμονία, ενέργεια, έλεγχο του μέλλοντός του.

Εντυπωσιακή είναι επίσης η υπερπροσφορά σε μάγους και μάντεις κάθε είδους. Άλλοι/ες εκπροσωπούν έναν «νέο φεμινισμό», άλλοι/ες έναν «νέο παγανισμό». Αρχαίες θρησκείες και γνώσεις όπως το δωδεκάθεο, οι δρυΐδες, η Μητέρα-Γη, ο σαμανισμός, που είχαν παραγκωνιστεί από το χριστιανισμό, επιστρέφουν θριαμβευτικά μέσα από συμβολικούς τύπους λατρείας, λυρικές απαγγελίες ύμνων, μαγικά σκεύη κ.ο.κ. με σκοπό τη βίωση του/της εσωτερικού/ής θεού/θεάς και την αυτοπραγμάτωση. Εκτός αυτών, με μαντικές τεχνικές (αστρολογία, ι-τζινγκ, ταρώ, ρούνοι) ή με πνευματιστικές μεθόδους («τραπεζάκι», οραματισμοί, εξωσωματικές εμπειρίες, τηλεκινητικά και τηλεπαθητικά πειράματα, «αναδρομή σε προηγούμενες ζωές» κλπ.) πολλοί επιδιώκουν να βρουν τις κρυμμένες, πανάρχαιες ικανότητες του ανθρώπου και «να διευρύνουν τη συνειδητότητά τους».

Ίσως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν διάφορες μορφές πνευματικής θεραπείας. Εδώ το ζητούμενο είναι να καναλιζαριστούν κοσμικές ενέργειες στο σώμα, ούτως ώστε να ξαναβρεί την ενέργειά του και τις δυνάμεις αυτοθεραπείας, είτε από μόνο του είτε μέσω ενός μεσολαβητή θεραπευτή. Χαρακτηριστικό της σύγχρονης αναζήτησης είναι ότι συνδυάζουν παραδοσιακές πρακτικές π.χ. σαμανισμό ή γιόγκα, με μοντέρνες μεθόδους θεραπείας σώματος και ψυχής.

Παράλληλα με τις παλιές εσωτερικές σχολές (Ροδόσταυροι, Θεοσοφία, Ανθρωποσοφία, Μαρτινιστές, Πνευματισμός, Εσσαίοι κλπ.) που γνωρίζουν νέα άνθηση, ακμάζει επίσης ο νέος εσωτερισμός.

Γνώρισμά του είναι ότι έχει υιοθετήσει θεωρίες και τεχνικές από τη λεγόμενη ανθρωπιστική ψυχολογία και από την ψυχανάλυση του Κ.Γκ. Γιουνγκ, που επικεντρώνονται στην ολιστική και στη μεταφυσική όψη του ατόμου και έτσι έχει προκύψει ένα πάντρεμα εσωτερισμού και ψυχολογίας.

Ψυχικές και σωματικές μέθοδοι αυτεπίγνωσης και αυτοβελτίωσης

Η M. Ferguson έγραφε ότι υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που είναι κατάλληλες για τη μεταμόρφωση της συνείδησης. Οι προϋποθέσεις τους μπορεί να είναι διαφορετικές αλλά τα αποτελέσματα ίδια ή παραπλήσια. Για παράδειγμα η ίδια ανέφερε μ.α. τις παρακάτω:

1. Ύπνωση και αυτοΰπνωση.

2. Αυτογενές training και άλλες μέθοδοι αυθυποβολής με στόχο τη χαλάρωση του σώματος.

3. Διαλογισμός κάθε είδους: ζεν, θιβετανικός βουδισμός, υπερβατικός, χριστιανικός, καμπαλιστικός, γιόγκα, ψυχοσυνθετικός.

4. Μέθοδοι όπου οι αισθήσεις υφίστανται υπερδιέγερση ή καταστολή εναλλάξ.

5. Σωματικές μέθοδοι και θεραπευτικές: χάθα γιόγκα, αϊκίντο, καράτε, τζόγκιν κλπ. [Ρ. Κένιχ «Κρυφή Πλύση Εγκεφάλου», 1987]

Βασική προϋπόθεση είναι η θέληση, η πρόθεση του ατόμου να έχει πνευματικές εμπειρίες που θα το οδηγήσουν σε άλλη διάσταση. Έτσι είναι κατανοητό το πώς ακόμη και το τζόγκιν, μία απλή άθληση, μπορεί να είναι η εισαγωγή για τη συνειδησιακή μεταμόρφωση.

Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούν επίσης το LSD και άλλες ψυχεδελικές ουσίες. Σχεδόν όλοι οι εγκέφαλοι της ΝΕ τις θεωρούν κατάλληλα εργαλεία για τη διεύρυνση της συνείδησης. Ιδίως η Φέργκιουσον παροτρύνει να γίνεται χρήση τους με ιδιαίτερα θετικά λόγια:

«Η Merilyn Fergusin, στο κλασικό βιβλίο της Νέας Εποχής, “Η Συνομωσία του Υδροχόου”, αναφέρει:

«Είναι αδύνατο να υπερεκτιμηθεί ο ιστορικός ρόλος των ψυχεδελικών φαρμάκων σαν μέσο που εισάγει τους ανθρώπους σε άλλες τεχνικές μεταμόρφωσης. Ειδικά στη δεκαετία του 60, τα φάρμακα ήταν ένα πέρασμα στο Xanadu.

Οι αλλαγές στην χημεία του εγκεφάλου, που γίνονται από τα ψυχεδελικά φάρμακα, μεταμορφώνουν τον γνωστό κόσμο. αυξάνουν την φαντασία, δίνουν ασυνήθιστα βάθη οπτικής αντίληψης και ακοής, μια πλημμύρα μιας «νέας» γνώσης που φαίνεται να είναι πολύ παλιά, μια δυνατή πρωταρχική μνήμη… Αυτοί που χρησιμοποίησαν ψυχεδελικά φάρμακα, ανακάλυψαν ότι οι αιτίες που ήταν πιο κοντά στις εμπειρίες τους, προερχόντουσαν είτε από τον μυστικισμό ή από τον θαυμαστό τόπο της θεωρητικής φυσικής – συμπληρωματικές απόψεις του “όλου και του κενού…”. »

Όπως παρατήρησε ένας χρονογράφος της δεκαετίας του εξήντα “το LSD έδωσε σε μια ολόκληρη γενιά μια θρησκευτική εμπειρία”. Οι ψυχοτεχνικές μέθοδοι, όπου δεν γίνεται χρήση φαρμάκων, προσφέρουν ένα ελεγχόμενο βήμα προς αυτή την απεριόριστη πραγματικότητα. Η ιστορία της «Συνομωσίας του Υδροχόου» είναι γεμάτη από διάφορα περάσματα: το LSD οδηγεί στο Ζεν, το LSD οδηγεί στην Ινδία, το psilocydin στην ψυχοσύνθεση”. (Κ. Κάμπευ «Η Συνωμοσία του Υδροχόου»)

Με αυτά και με άλλα η ΝΕ προσφέρει μία νέα αντίληψη κι ελπίδα γι’ αγάπη, ειρήνη, υγεία κι ολοκλήρωση, όλ’ αυτά που χρειάζεται ο άρρωστος κόσμος μας. Η ΝΕ θέλει ν’ ανατρέψει τις παλιές αξίες και να τις αντικαταστήσει με μια νέα φιλοσοφία. Τα παλιομοδίτικα ιδανικά θεωρούνται παρωχημένα και εμπόδια για την ανώτερη συνειδητότητα, για τη νέα εξουσία και νέα δύναμη. Γι’ αυτό για τους εκπροσώπους της ΝΕ, αυτή είναι η κατεξοχήν εναλλακτική λύση απέναντι στο χριστιανισμό και τη στενότητα του «ανηφορικού μονοπατιού της αρετής».

Στο σκεπτικό τής ΝΕ οι δυνάμεις είναι στη διάθεση του καθενός. Αφού, λένε, χρησιμοποιούμε μόνο 10% από τα εγκεφαλικά μας κύτταρα, είναι στο χέρι μας ν’ αναπτύξουμε το κρυφό δυναμικό μας. Παλιές κουλτούρες, όπως οι ινδιάνοι, ήταν πιο προχωρημένες από μας σήμερα, καθώς είχαν αποκρυφιστικές μεθόδους για την απόκτηση ψυχικών δυνάμεων, που εμείς έχουμε πια χάσει. Γι’ αυτό είναι σκόπιμο να πειραματιστούμε με τέτοιες παγανιστικές αποκρυφιστικές πρακτικές, αφού λένε, έχουν αποδείξει στην πράξη την τεχνολογία του εγκεφάλου.

Οι απεριόριστες δυνατότητες των πνευματικών δυνάμεων που αποκτάει κάποιος έτσι μπορούν να λύσουν κάθε ανάγκη, κάθε πρόβλημα, κάθε πόνο. Και το σημαντικό: είναι προσιτές στον καθένα μέσα από διαφορετικές μεθόδους, σωματικές ή ψυχικές ή και τα δύο, όπως:

• Η Silva Mind Control

• Προγράμματα Θετικής Σκέψης

• Βιοανάδραση

• Χορός των σούφι

• Θεραπείες αυτοπραγμάτωσης

• Οραματισμός, διαλογισμός, διάφορες σχολές γιόγκα

• Ορισμένα είδη πολεμικών τεχνών

• Οριακές εμπειρίες μεταξύ ζωής και θανάτου

• Ύπνωση

• Αναπνευστικές ασκήσεις

• Rolfing

• Ψυχεδελική μουσική

• Αναδρομές σε προηγούμενες ενσαρκώσεις

[C. Matrisciana, «Gods of the New Age», 1985]

Αυτή η αναζήτηση «υπερφυσικών» δυνάμεων προκειμένου να ελεγχθεί το σώμα, ο νους και το περιβάλλον, έχουν σφραγίσει επίσης τις ποικίλες μεθόδους αυτοβοήθειας για αλκοολικούς, μανιώδεις παίκτες κοκ.

Σε τελευταία ανάλυση, με την ιδέα της αυτοπραγμάτωσης θέλουν να μας υποβάλλουν την εντύπωση ότι μόνοι μας έχουμε τη δύναμη να κυριαρχήσουμε στα πάντα και να παίξουμε το ρόλο του θεού. Όμως γι’ αυτόν τον σκοπό χρησιμοποιούμε μεθόδους αποκρυφιστικές που εγκυμονούν κινδύνους για τους οποίους μας έχει προειδοποιήσει ο βιβλικός Θεός προκειμένου να μας προφυλάξει.

Ως γνωστό το φίδι υποσχέθηκε στην Εύα: «θα είσαι όπως ο Θεός»!

Είναι χαρακτηριστικό μοτίβο ήδη στους συμβολισμούς της προϊστορίας και της μυθολογίας ότι η προσπάθεια του ατόμου να υπερβεί τα γνωστικά όρια που έχει θέσει η θεότητα, χωρίς να ζητήσει τη δική της βοήθεια και συγκατάθεση, δεν τον οδηγεί στην ευτυχία και στην εσωτερική ειρήνη. Αντίθετα τον οδηγεί στην ύβρι κατά τους αρχαίους ή τον κάνει υποχείριο, συνήθως σε ιδιοτελείς, εξουσιομανείς απατεώνες, κερδοσκόπους, ακόμη και σε δαιμονικές δυνάμεις που τον πείθουν ότι μπορεί «να φάει τον καρπό από το δένδρο της γνώσης».

Σε τέτοιους δούλους των ωροσκοπίων, των φυλακτών, των διαφόρων μάγων ή μαγικών τεχνικών ο Παύλος αντιπροτείνει την ελευθερία των λυτρωμένων χάρη στον Ιησού Χριστό (Προς Γαλ. 4,3 και 9). Το παράδοξο είναι ότι ενώ οι σύγχρονοι Δυτικοί έχουν αποστασιοποιηθεί από τις θρησκευτικές παραδόσεις τους, σε άλλες ασπάζονται τις ίδιες ή άλλες ειδωλολατρικές πρακτικές αλλά μέσα από το πρίσμα της νέας εποχής. Έτσι για παράδειγμα το παγκόσμιο Maitreyaproject οργανώνει εκθέσεις με «ιερά λείψανα του Βούδα και άλλων διδασκάλων από κάθε παράδοση», όπου οι Ευρωπαίοι συρρέουν για να λάβουν ευλογία από «ιερά» δόντια ή μαλλιά.

Σε γενικές γραμμές στη «νέα θρησκευτικότητα» ο Θεός αντικαθίσταται από την «Κοσμική Ενέργεια». Παρ’ όλο που ακούγεται σαν ένας νέος επιστημονικός όρος, η έννοια αυτή προέρχεται από τον ινδουισμό. Εκεί το καθήκον της ατομικής «ψυχής», του ατμάν, είναι να συγχωνευτεί με την Κοσμική Ψυχή, το Βράχμαν. Η μυστικιστική ένωση του ατόμου με το Βράχμαν, δηλαδή με το σύμπαν, μέσω συγκεκριμένων ασκήσεων, το καθιστά μέτοχο της συμπαντικής ενέργειας και ως αποτέλεσμα μπορεί να αποκτήσει θεϊκές ιδιότητες και δυνάμεις, λέει η ινδουιστική διδασκαλία. Το ίδιο πιστεύω πρεσβεύει το κίνημα της Νέας Εποχής, καθώς εδώ το ζητούμενο είναι η απεριόριστη διεύρυνση της συνειδητότητας. Με άλλα λόγια, το κίνημα αυτό υποστηρίζει ότι από τη στιγμή που ο άνθρωπος αποκτά υπερφυσικές δυνάμεις, έχει επίσης πρόσβαση σε σφαίρες υπερβατικής γνώσης και έτσι γίνεται ουσιαστικά υπεράνθρωπος. Επομένως προκειμένου να γίνει «όπως ο Θεός» (πβλ. Μωυσή Γένεση 3,5) εμπιστεύεται ανεξέλεγκτα «κοσμικές δυνάμεις» χωρίς να γνωρίζει το ποιόν τους, την προέλευσή τους και κυρίως το αντίτιμο αυτής της «θέωσης».

Ασφαλώς η επιδίωξη του ανθρώπου να γίνει «θεός» ή σαν θεός, είναι τόσο παλιά όσο το ανθρώπινο γένος. Η συγκεκριμένη φιλοσοφία της Νέας Εποχής, η οποία θεωρεί πως τα πάντα αποτελούν μία αξεχώριστη Ενότητα, δεν είναι καινούρια. Τις ρίζες της έχει στα θρησκευτικά συστήματα της Ανατολής και στο γνωστικισμό. Στην ουσία αποτελεί ένα συγκρητισμό με στοιχεία τόσο από όλες σχεδόν τις ασιατικές θρησκευτικές φιλοσοφίες όσο και από το χριστιανισμό, από νεογνωστικές πηγές όπως η Θεοσοφία και η Ανθρωποσοφία, από αρχαίες και παγανιστικές λατρείες, από τον αποκρυφισμό και τον πνευματισμό, τον εσωτερισμό και βέβαια την αστρολογία.

Είναι φυσικά ανακριβές να γενικεύσει κανείς τα παραπάνω για όλες τις εκφράσεις του κινήματος, όμως είναι εύκολο να εξηγηθεί γιατί η Νέα Εποχή στηρίζεται σε όλες αυτές τις πηγές. Ο ορθολογισμός και ο επιστημονισμός που επικράτησαν από την εποχή του Διαφωτισμού επικεντρώνονται πάνω στην ύλη. Έτσι οι πανάρχαιες υπαρξιακές ερωτήσεις του ανθρώπου για το νόημα, τον απώτερο σκοπό και τον προορισμό του έμειναν αναπάντητες. Επιπλέον, καμία από τις παραπάνω παραδόσεις δεν μπόρεσε να πείσει γενικότερα και έτσι τελικά δημιουργήθηκε ένα κράμα από παλιότερες διδασκαλίες σε σύζευξη με σύγχρονες σχολές σκέψης όπως η ψυχοθεραπεία. Αυτό το κράμα ήρθε να καλύψει το κενό της πίστης στο πνευματικό νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Για πολλούς και ποικίλους λόγους, για τους οποίους ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό οι εκκλησίες και οι διανοούμενοι, η χριστιανική Δύση αποξενώθηκε από τις απαιτήσεις του Ευαγγελίου. Ως συνέπεια, ο σύγχρονος άνθρωπος προκειμένου να αποκτήσει επαφή με τον εσωτερικό πυρήνα της ύπαρξής του και να την βιώσει ολοκληρωμένα, προσπαθεί να ξεφύγει από τα στενά όρια της καθημερινής του συνείδησης. Γι’ αυτόν το λόγο ακούγονται τόσο πολλά για διεύρυνση και μεγιστοποίηση της συνειδητότητας, για σύνδεση συνείδησης και κοινωνίας – υπό την έννοια ότι αποτελούν δύο όψεις μίας μοναδικής παγκόσμιας Ενότητας – και για διαπροσωπική συνείδηση, όπου ο πνευματικός πυρήνας του ατόμου οφείλει να συνδεθεί με το συλλογικό ασυνείδητο της ανθρωπότητας.

(ΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥΣ)

Όλ’ αυτά τα ρεύματα ασπάζονται ένα κοσμοείδωλο γεμάτο με μαγικά και μυθικά στοιχεία, το οποίο ήταν διαδεδομένο πριν την επικράτηση της σύγχρονης επιστήμης και του διαφωτισμού από το 18^ο αι. και ύστερα.

Η μαγική θεώρηση πιστεύει ότι όλη η πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, «εμψυχώνεται» από ένα ενιαίο ρευστό, τη ζωτική ή ζώσα ενέργεια. Ο “πνευματικός άνθρωπος” της Νέας Εποχής μπορεί να βιώσει αυτήν την πραγματικότητα επικοινωνώντας π.χ. με πνεύματα της φύσης, ψυχές πεθαμένων, ανώτερες οντότητες, αγγέλους κλπ.

Καθώς τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους μέσω αυτής της ζώσας ενέργειας, συνδέονται επίσης με μυστικές αντιστοιχίες, όπως π.χ. το μέσα με το έξω, το υπεραισθητό με το αισθητό γίγνεσθαι κοκ. (Αυτό είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος αλήθεια. Όμως ο κίνδυνος με όλες αυτές τις θεωρίες είναι ότι ενώ περιλαμβάνουν πάρα πολλές αλήθειες, είναι ανάμεικτες με πάρα πολλές διάσπαρτες πλάνες. Ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι οδηγούνται σε πλανημένα συμπεράσματα και λάθος πορεία ζωής).

Ως εκ τούτου ο άνθρωπος μπορεί να επικοινωνήσει και να διαδράσει με τα πάντα είτε παθητικά π.χ. μέσω της διαίσθησης είτε ενεργητικά π.χ. με μαγικές πράξεις. Γι’ αυτό, η φαντασία, ο οραματισμός παίζουν έναν πολύ μεγάλο ρόλο.

Ο Διαφωτισμός αντιπαρατάχτηκε στη μαγική σκέψη με το σκεπτικό ότι είναι αντιεπιστημονική και άλογη «δεισιδαιμονία», το ίδιο και οι μύθοι απορρίφτηκαν ως «παραμύθια» φαντασιοπληξίας. Η σύγχρονη επιστήμη επέβαλε τη λογική – αιτιοκρατική ανάλυση και ερμηνεία στη θέση της διαισθητικής ολιστικής κοσμοαντίληψης. Ενώ προηγουμένως το έμψυχο σύμπαν το συγκρατούσε μια «ιερή» δύναμη, με την επιστημονική θεώρηση μετατράπηκε σε υλικούς σχηματισμούς που τους συγκρατούν «φυσικές» αιτίες. Αντί για μυστηριακές αναλογίες κι αντιστοιχίες επικράτησαν νόμοι που (θα) αποδεικνύονταν εμπειρικά. Έτσι προέκυψε το μηχανιστικό και υλιστικό κοσμοείδωλο, όπου φύση και άνθρωπος λειτουργούν εν είδει μηχανής.

Ωστόσο αυτό το κοσμοείδωλο αποδείχτηκε παρωχημένο, εν μέρει και χάρη στην εξέλιξη πολλών επιστημονικών κλάδων. Η πίστη ότι επιστήμη και τεχνολογία με τον ορθολογισμό τους θα επαύξαναν στο διηνεκές την πρόοδο της ανθρωπότητας κλονίστηκε σημαντικά και αυτή η κοσμοθεωρία βρίσκεται από καιρό σε εμφανή κρίση.

Από τη στιγμή που έχασε την πειστικότητά της, είναι κατανοητό το γεγονός ότι πάρα πολλοί αναζητούν εκ νέου την αρμονία με τη φύση και τον κόσμο και στρέφονται προς την εσωτερικότητα αντί για την εξωτερικότητα. ( Β. Γιάντσεν)

Στην πορεία θα δούμε πού σφάλλουν αλλά και πού αλληλοσυμπληρώνονται αυτά τα δυο φαινομενικά ασυμβίβαστα μοντέλα σκέψης.

Πάνω στη δύση της υλιστικής – μηχανιστικής κοσμοθεωρίας είναι ευνόητο γιατί ανέτειλε το κίνημα της Νέας Εποχής (ΝΕ) ή New Age.

Η ΝΕ αντιπροσωπεύει ένα νέο «Παράδειγμα» ή μοντέλο κοσμοαντίληψης. Η εποχή μας θεωρείται μία εποχή καμπής (Φ. Κάπρα), καθώς η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μία νέα βαθμίδα εξέλιξης. Εδώ ή θα αυτοκαταστραφεί ή θα πραγματοποιήσει το κβαντικό άλμα προς μία ανώτερη συνειδητότητα, προς τη συμπαντική συνείδηση και την αρμονία με τον κόσμο. Για να επιτευχθεί το δεύτερο, προσπαθεί η βιοσοφία τής ΝΕ να παντρέψει τη σύγχρονη επιστήμη (πρωτίστως την ψυχολογία, τη φυσική, τη βιολογία, τη χημεία) με παλιές θρησκευτικές και εσωτερικές σχολές συνδυάζοντας παγανιστικές, σαμανικές, ασιατικές και χριστιανικές παραδόσεις.

Ωστόσο ο κύριος παράγοντας πίσω απ’ όλα αυτά τα φαινόμενα, είναι τα αδιέξοδα και ο φόβος του σύγχρονου ανθρώπου μπροστά σ’ ένα αβέβαιο, ανασφαλές μέλλον. Το ιδεώδες μίας χρυσής εποχής ενότητας και ειρήνης, μίας αδελφοποίησης των ανθρώπων επιβίωνε πάντα στην πολύπαθη ανθρωπότητα δικαιολογημένα. (Β. Γιάντσεν, «Αποκρυφισμός»)

Το 19^ο και τον 20ό αιώνα σε μεγάλο βαθμό το εξέφραζαν θεοσοφιστικά κινήματα, τα οποία με την ιδέα της παγκόσμιας θρησκείας και της επικείμενης εποχής του «Υδροχόου» προετοίμασαν το έδαφος για τη ΝΕ.

«Κβαντικό άλμα της συνείδησης», «Νέο Παράδειγμα», «Μεταμόρφωση της κοινωνίας»

Ο κοινός σκοπός όλων των νέων πνευματικών κινημάτων είναι να επιτευχθεί το πέρασμα στη Νέα Εποχή με μοχλό την πλήρη αλ­λαγή του τρόπου που σκέφτονται κι αισθάνονται οι άνθρωποι. Με ένα «κβαντικό άλμα της συνειδητότητας» λέγεται ότι η ανθρωπό­τητα θα ανέλθει μαζικά σε μια υψηλότερη βαθμίδα. Η ανθρώπινη συνείδηση θα ανέρχεται έτσι τη μία βαθμίδα μετά την άλλη, ώσπου να γίνει τελικά η υπέρβαση και το βύθισμα στην «κοσμική συνεί­δηση» και με τη διαδικασία αυτή να ολοκληρωθεί η θέωση του αν­θρώπου.

Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι το κεντρικό σημείο αναφο­ράς της Νέας Εποχής είναι η περιβόητη «μεταμόρφωση της ανθρώ­πινης συνείδησης», αν και δεν υπάρχει ταυτότητα απόψεων για το πώς αυτή θα επιτευχθεί. Γι’ αυτό άλλωστε προτείνονται πολλοί και ποικίλοι δρόμοι, κυρίως δε ασκήσεις διαλογισμού και μυητικά – μαγικά τελετουργικά.

Η νέα νοοτροπία που πρέπει να επικρατήσει στην εποχή του Υ­δροχόου χαρακτηρίζεται από τους ηγέτες του κινήματος ως το «νέο παράδειγμα», που πρέπει να αντικαταστήσει τις παρωχημένες κα­τηγορίες του σκέπτεσθαι της εποχής των Ιχθύων. Αυτό το «νέο πα­ράδειγμα» ή μοντέλο του σκέπτεσθαι πρέπει να οδηγήσει σε ένα νέο τρόπο σκέψης και το σκοπό αυτό πρέπει να τον προωθήσουν όλοι οι τομείς της δημόσιας ζωής, όπως τα ΜΜΕ, τα βιβλία, η μου­σική, η ψυχαγωγία και γενικότερα όλες οι ηλεκτρονικές δυνατό­τητες που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση, όπου το Διαδίκτυο παίζει πρώτο ρόλο. Με τον τρόπο αυτό η κοινή γνώμη οφείλει να προετοιμαστεί με αργά βήματα -για τον καταναλωτή σχεδόν απαρατήρητα- για την περιπόθητη «μεταμόρ­φωση της κοινωνίας».

Όπως αναφέρθηκε και πριν, υπήρξαν πολλοί που συνέβαλαν στην εμφάνιση των νέων κινημάτων, τα δε κύρια ερεθίσματα προ­ήλθαν και προέρχονται ακόμη από το χώρο των εσωτεριστών, των αποκρυφιστών, των οπαδών της ανατολικής θεοσοφίας, των ανθρωποσόφων, των πνευματιστών, των εκπροσώπων διαφόρων φι­λοσοφικών ρευμάτων εξ ανατολών και εκ δυσμών, ορισμένων φυ­σικών επιστημόνων, των νεογνωστικιστών και των οικολόγων ε­ναλλακτικών.

Εκτός αυτών, μυστικισμός, προφητεία και θεραπευτική έχουν επίσης μεγάλη σημασία στο πλαίσιο της Νέας Εποχής.

Φυσικά δεν μπορούν να απορριφθούν συλλήβδην όσα εκπροσω­πούνται στο New Age, όμως οι πάμπολλες μισές αλήθειες μαζί με πλάνες και πάμπολλα λάθη κάνουν στην ουσία μεγαλύτερο κακό, παρά εάν υποστηρίζονταν οφθαλμοφανή ψέμματα. Είναι γεγονός, βέβαια, ότι δεν πρόκειται για πλάνες σύμφυτες ή ενδογενείς στο New Age, αλλά για πλάνες που ξεκινούν από τη χαοτική ποικιλία των διαφόρων διδασκαλιών και θεωριών που «δικτυώνονται» άκρι­τα μεταξύ τους.

Δεν έχουμε πρόθεση εδώ να εξετάσουμε ένα ένα αναλυτικά τα λάθη αυτών των θεωριών. Ο αναγνώστης θα μπορεί να βρει από μόνος του τις απαντήσεις με βάση άλλα κεφάλαια του βι­βλίου αυτού, έτσι εδώ θα περιοριστούμε μόνο σε μερικά κύρια σημεία. Προηγουμένως όμως θέλουμε, με βάση το παράδειγμα του σαμανισμού, να δείξουμε το πώς το New Age, μεταφυτεύοντας στο δικό του σύστημα παλιές παραδόσεις, τις εκμεταλλεύε­ται για τους δικούς του σκοπούς και αλλοτριώνει το αυθεντικό νόημά τους. Εκτός αυτού, όπως θα φανεί αργότερα στο κεφάλαιο περί μαγείας, ο σαμανισμός είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά, αφού ενσωματώνει μαγικές πρακτικές σε συνεργασία με δαιμονικές δυνάμεις.

Ο σαμανισμός

Ως γνωστόν, στον άνθρωπο και τη φύση φωλιάζουν ορισμένες δυνάμεις που η επιστήμη αδυνατεί να εξηγήσει ή να αναλύσει. Ό­σο πιο κοντά στη φυσική του κατάσταση βρίσκεται ένας λαός τό­σο πιο ενεργές και αναγνωρισμένες είναι οι «μαγικές» αυτές δυ­νάμεις στην πρακτική του. Με μυητικά τελετουργικά, που περιλαμ­βάνουν δοκιμασίες αντοχής στον πόνο, τη σκληραγωγία, όνειρα κ.λπ. και στη συνέχεια με τη συστηματική άσκηση, οι δυνάμεις αυ­τές αναπτύσσονται και μπορούν να αποφέρουν στον κάτοχο τους ισχύ και αυτοπεποίθηση, αλλά επίσης ψυχικές διαταραχές ή και σωματικές αρρώστιες. Έτσι, μπορεί να αποτελούν πηγή καλού αλ­λά και πηγή δεινών και βάρος για τον κάτοχο τους.

Βέβαια, εν είδει παρενθέσεως, ας σημειωθεί ότι διαπιστωμένα οι περισσότερες περιπτώσεις, όπου κάποιος ισχυρίζεται ότι κατέ­χει μαγικές δυνάμεις, αποτελούν πλάνες, παρερμηνείες, επίσης κα­μιά φορά ψεύδη και απάτη. Η εκμετάλλευση της ευνόητης ευπιστί­ας των ανθρώπων σε αυτό τον τομέα απέφερε ανέκαθεν πακτω­λούς χρημάτων, αλλά και εξουσία στους επιτήδειους, με την εξά­πλωση δε των ΜΜΕ και του Διαδικτύου τέτοια περιστατικά διαδίδονται πολύ πέρα από τα συνηθισμένα όριά τους.

Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να βιώνουν τη θρησκευτικότη­τα από βαθύτερα στρώματα του εαυτού και συνειδητά είναι πιο εύ­κολο να εκδηλωθούν τέτοιες δυνάμεις. Επίσης, σε έναν περισσό­τερο ασκητικό ή πνευματικό βίο βρίσκουν πιο εύκολα ένα πρόσφο­ρο πεδίο έκφρασης.

Ένα κλασικό παράδειγμα αξιοποίησης τέτοιων δυνάμεων απο­τελεί ο σαμανισμός. Ο σαμάνος είναι μια ιδιάζουσα μορφή, χαρα­κτηριστική μιας φυλετικής, παραδοσιακής κοινωνίας και παίζει ρό­λο ιερέα, μάγου, θεραπευτή και ψυχοπομπού της κοινωνικής ομά­δας ή φυλής, όπου είναι ενταγμένος. Η ανάθεση της λειτουργίας αυτής γίνεται από πνεύματα, μέσω ονείρων ή οραμάτων. Μέσα α­πό τελετουργικές πράξεις και συχνά με τη βοήθεια ψυχεδελικών φυτών, ο σαμάνος περιέρχεται σε έκσταση- έτσι έρχεται σε επαφή και συνδιαλλαγή με πνεύματα, που συνήθως είναι επίσης πατρο­γονικά και συνδεδεμένα με τον τόπο, ή δρα ως ενδιάμεσος μετα­ξύ των θεοτήτων και της φυλής του. Τις πληροφορίες που του δί­νουν από τον υπεραισθητό κόσμο τα πνεύματα που τον καταλαμ­βάνουν, τις μεταφέρει στη συνέχεια στην ομάδα του ή τις αξιοποιεί για να θεραπεύσει, να χρησμοδοτήσει, να απαντήσει σε ζωτικά για την επιβίωση ερωτήματα, να επιβληθεί στις φυσικές δυνάμεις κ.λπ.

Όπως βλέπουμε, το λειτούργημα του σαμάνου είναι ενσωματω­μένο σε έναν παραδοσιακό -όχι απαραίτητα πρωτόγονο- κοινω­νικό ιστό μιας κοινότητας εξοικειωμένης με τη φύση και τις κρυ­φές δυνάμεις της.

Οι ίδιοι οι σαμάνοι που έχουν συνείδηση των κινδύνων που κρύ­βουν οι μαγικές τους δυνάμεις κρούουν τον κώδωνα για οποιονδή­ποτε άπειρο ή αδαή θα ήθελε να πειραματιστεί με το πεδίο αυτό και συμβουλεύουν άκρα προσοχή στο χειρισμό των δυνάμεων αυ­τών. Τούτο ισχύει κατά μείζονα λόγο στο δικό μας τεχνοκρατούμενο κόσμο, που έχει αποξενωθεί από τέτοιες δυνάμεις. Στους λα­ούς όπου αποτελεί τμήμα της κουλτούρας τους ο σαμανισμός προ­στατεύεται από ταμπού, τελετουργίες και είναι ενσωματωμένος ορ­γανικά στη ζωή.

Όταν, επομένως, το New Age προπαγανδίζει την εκμάθηση ή τη χρήση τέτοιων «μαγικών» δυνάμεων στο σύγχρονο κόσμο, εκφυλί­ζει και αλλοτριώνει το νόημα και τη λειτουργία τους, με μοναδικό κίνητρο την απόκτηση ισχύος και δύναμης.

Οι εθνολόγοι, όμως, παρατηρούν ομόφωνα ότι οι λαοί που α­σκούν μαγικοθεραπευτικές πρακτικές, υποτάσσουν τις μαγικές δυ­νάμεις στην εξουσία του Υπέρτατου Όντος· η θρησκευτική λατρεία αποδίδεται μόνο στον αιώνιο θεό και όχι στις κατώτερες δυνάμεις και εξουσίες. Σοβαροί ερευνητές, όπως ο γνωστός Ρουμάνος επι­στήμονας Μιρτσέα Ελιάντε, παρατηρούν ότι στην Αφρική, για πα­ράδειγμα, όπου ευδοκιμεί κατ’ εξοχήν ο σαμανισμός, η πίστη στις φυσικές δυνάμεις και η πίστη στα πνεύματα είναι απόλυτα εντε­ταγμένες στην πίστη στον ένα Δημιουργό.

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της Νέας Εποχής, ότι απομονώνει δηλαδή κοινωνικά, πολιτισμικά ή θρησκευτικά συστή­ματα από το φυσικό – ιστορικό περιβάλλον τους και τα εντάσσει σε ένα ισοπεδωτικό μοντέλο, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψη τις ιδιαιτε­ρότητες τους.

Μπροστά στο δέλεαρ της αίγλης που αντιπροσωπεύει η απόκτη­ση μαγικών δυνάμεων, οι μαθητευόμενοι μάγοι του δυτικού κόσμου παίζουν απερίσκεπτα με τη φωτιά και το αντίτιμο είναι, συνήθως, η κατάληψη τους από τα πνεύματα που επιθυμούν να εκμεταλλευ­τούν.

Επιπλέον, στη θεώρηση της Νέας Εποχής η γνώση και η καλλιέρ­γεια μαγικών υπερφυσικών δυνάμεων αυτονομείται και γίνεται α­πό μόνη της μια θρησκεία. Ο σωστός δρόμος, ωστόσο, τιμά πρώτα τον Θεό και την τάξη του. Αυτό συνεπάγεται έναν αυθεντικό σε­βασμό της φύσης και των μυστικών δυνάμεών της.

Η πρακτική, όμως, πολλών νεοεποχιακών κύκλων σήμερα είναι περισσότερο εκμετάλλευση παρά σεβασμός της φύσης. Έτσι, τη χρησιμοποιούν για προπαγανδαστικούς λόγους, για πλουτισμό και εξουσία, διαστρεβλώνοντας την έννοια που της έχει δώσει ο Δη­μιουργός τους. Για μεγαλύτερη εμβάθυνση στο σαμανισμό, βλ. επίσης το αντίστοιχο κεφάλαιο στις «Παγκόσμιες Θρησκείες και τα Μεγάλα Ρεύματά τους».

Η νέα φυσική και η υπερβατικότητα

Με βάση ένα άλλο παράδειγμα, αυτό της σχέσης επιστήμης και θρησκείας, μπορούμε να δούμε σε λίγες γραμμές με πόση αφέλεια εκπρόσωποι της Νέας Εποχής χρησιμοποιούν επιστημονικά θεω­ρήματα για να στηρίξουν τις δικές τους «θρησκευτικές» αντιλήψεις. Ένας από τους πιο επιφανείς ιδεολόγους του New Age είναι ο Φρίτγιοφ Κάπρα.

Ο Κάπρα επιχειρεί να ερμηνεύσει τον κόσμο με βάση τους τύ­πους της ατομικής φυσικής. Επιπλέον, θέλει να αποδείξει ότι για όλα τα κακά και άσχημα της σύγχρονης εποχής φταίει η ορθολο­γιστική – μηχανιστική κοσμοθεώρηση, που είναι αιχμάλωτη των συ­ντεταγμένων χώρος και χρόνος. Ο κόσμος, όμως, λέει σωστά, δεν είναι μια ασύνδετη παράταξη πολλών διαφορετικών πραγμάτων, αλλά ένα δίκτυο συναρμογών, συνδέσεων, κομβικών και κοινών σημείων:

«Σήμερα ζούμε σε έναν κόσμο παγκόσμιων συνδέσεων, όπου βιο­λογικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά φαινόμενα αλληλοεξαρτώνται μεταξύ τους. Το Νέο Παράδειγμα χαρακτηρίζε­ται από μία ολιστική και οικολογική άποψη των πραγμάτων. Πε­ριλαμβάνει μια νέα σύλληψη του χώρου, του χρόνου και της ύλης από το πεδίο της υποατομικής φυσικής· επίσης, τους όρους της ζω­ής, του πνεύματος, της συνείδησης και της εξέλιξης σε ένα συνολι­κό σύστημα- την αντίστοιχη ολιστική πρόσβαση στην υγεία και τη θεραπεία- την ενσωμάτωση ανατολικών και δυτικών μεθόδων της ψυχολογίας και της ψυχοθεραπείας- ένα νέο σχέδιο για την οικο­νομία και την τεχνολογία- και μία οικολογική και φεμινιστική α­ντίληψη, που σε τελευταία ανάλυση είναι βαθιά πνευματική».

Μέσα σε αυτή την ενότητα, λοιπόν, πρέπει να ζει και να σκέφτε­ται ο άνθρωπος και μόνο έτσι θα βρει ο κόσμος μας την υγεία του.

Στα βιβλία του ο Κάπρα επιδιώκει να οικοδομήσει μια γέφυρα από τη δική του ατομικο-φυσική ερμηνεία του κόσμου προς τις μυστικιστικές εμπειρίες της Άπω Ανατολής. Και στις δύο «ερμη­νείες» του «κόσμου» το αντικειμενικό, το απτό, το επιστητό συγ­χωνεύονται σε μια μεγαλύτερη ενότητα, στον «αρχέγονο ρυθμό του κόσμου», τον οποίο ο ατομικός φυσικός μπορεί να τον εκφράσει ακόμη και με μαθηματικούς τύπους- αυτό είναι το «κενό» ή το «νιρ­βάνα» του μυστικιστή, όπου καθετί μεμονωμένο εξαφανίζεται και μένει μόνο το Είναι.

«Το φυσικό, το παραφυσικό και το μυστικιστικό είναι στη ρίζα τους ένα», λέει ο Κάπρα. Όσο βαθύτερα σκάβει κανείς τη ρίζα της πραγματικότητας, τόσο περισσότερο αποκτά εμπειρία της ενότη­τας των πάντων. Μέσα από αυτή την εμπειρία της ενότητας των πά­ντων γίνεται και ο ίδιος ο εμπειρώμενος ένα μέρος του όλου, δη­λαδή ένα με αυτό που βιώνει. Στη ρίζα τού Είναι τα πάντα είναι ένα σε μια ενότητα.

Έτσι, ισχυρίζεται ο Κάπρα, η ατομική φυσική, ξεκινώντας από τα πολύμορφα απειροελάχιστα σωματίδια, ξαναβρήκε το δρόμο προς την πρωταρχική ενιαία ενεργειακή δομή. Όμως, οι μύστες όλων των θρησκειών αυτό το βίωναν ανέκαθεν. Υπάρχει μόνο η ενότητα του Είναι, η πολυμορφία είναι μόνο απάτη ή υποβιβασμός της ύπαρξης.

Η «ολονομική» κοσμοθεωρία σημαίνει ότι το υλικό, το φαινομε­νικά σταθερό και οριοθετημένο, το διαχωρισμένο από το όλον, εί­ναι μόνο η επιφάνεια, ενώ στο βάθος, στο καθαυτό Είναι, το ένα εισχωρεί συνεχώς στο άλλο. Ο «μυστικιστής» το «γνωρίζει» αυτό, ο «ατομικός επιστήμονας» πλησιάζει σε αυτή την πραγματικότητα- ο «θρησκευτικός» άνθρωπος, που είναι σε αναζήτηση ενός καλύ­τερου κόσμου, οφείλει να καλλιεργήσει τη μυστικιστική του κλίση με το διαλογισμό και την εμβάθυνση. Έτσι θα νιώσει την ενότητα της ρίζας της πραγματικότητας, θα ζει από αυτή και θα γίνει ένας δομικός λίθος για ένα καλύτερο μέλλον, λέει ο Κάπρα.

Στον αναγνώστη θα έχει καταστεί σαφές ότι η προσπάθεια αυ­τή να χρησιμοποιηθεί ένα τελείως θεωρητικό μοντέλο φυσικής σκέ­ψης για να αποδώσει την πραγματικότητα, καταλήγει σε φανταστι­κή υπερβολή και χαρακτηριστική αφέλεια.

Ο ατομικός επιστήμονας γνωρίζει πολύ καλά ότι όσο πιο ακρι­βείς γίνονται οι μαθηματικοί τύποι της φυσικής, τόσο λιγότερο απο­τυπώνουν την οντολογική πραγματικότητα, γιατί γίνονται όλο και πιο αποκλειστικά μηχανιστικά μοντέλα, που δεν έχουν καμία ισχύ έξω από αυτή τη σχέση. Με άλλα λόγια, όσο καλύτερα εξυπηρε­τούν τα μοντέλα στον υπολογισμό της ύλης, τόσο περισσότερο απο­μακρύνονται από τη φωτογραφική απεικόνιση της πραγματικότη­τας. Μετατρέπονται, δηλαδή, σε μοντέλα που έχουν μόνο μια θεω­ρητική λειτουργία, καθώς αδυνατούν να περιγράψουν πλήρως την πραγματικότητα, επειδή γίνονται μηχανιστικά και δεν έχουν καμία ισχύ έξω από αυτήν.

Παραπλήσια είναι τα πράγματα και με την αναγωγή στη μυστι­κιστική εμπειρία. Ο μυστικισμός είναι κάτι πολύ πιο πολύμορφο, βαθύτερο και ευρύτερο από αυτό που φαντάζονται ο Κάπρα και οι συν αυτώ. Αυτό που κάνουν είναι να απολυτοποιούν και να α­ποκόβουν ένα μόνο φαινόμενο του μυστικισμού, δηλαδή την κατά­σταση της ενότητας του όντος, και παραγνωρίζουν τις άλλες εκ­φάνσεις του μυστικισμού, όπως της αγάπης, όπου στηρίζεται το Bhakti Yoga, η χριστιανική παράδοση, ο πρώιμος σουφισμός, ο χασιδισμός κ.ά. Στις μορφές αυτές η κορύφωση της βίωσης της θείας πραγματικότητας δεν είναι η εμπειρία τού Είναι, αλλά η επαφή, η αφοσίωση και η εκστατική αγάπη.

[ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΙ]

Τα βασικά πιστεύω της Νέας Εποχής

Συνοψίζοντας, ας δούμε στη συνέχεια κάπως πιο αναλυτικά τις κύριες θεωρίες που έχουν δώσει το στίγμα στην πνευματικότητα των ημερών μας και ιδίως στη Νέα Εποχή:

α. Τα πάντα αποτελούν μία ενότητα ή μία ολότητα, λέει η βασική διδασκαλία της Νέας Εποχής. Από τη στιγμή όμως που κάποιος σε αυτή τη γενικευμένη,
αδιαφοροποίητη ενότητα περιλαμβάνει επίσης τον Θεό — όπως κάνει π.χ. ο Κάπρα — αρνείται ότι ο Θεός είναι μία ανεξάρτητη παντοδύναμη προσωπικότητα που
βρίσκεται και άρχει υπεράνω όλων. Έτσι ο Δημιουργός παύει να είναι εκτός και υπεράνω της Δημιουργίας, παρά γίνεται επίσης μέρος του κόσμου σύμφωνα με τις πανθεϊστικές αντιλήψεις. Για τον Κάπρα λ.χ. είναι «η δυναμική της αυτοοργάνωσης του σύμπαντος».

β. Το σύμπαν δομείται από δυναμικά συστήματα που διαθέτουν την ικανότητα
αυτοοργάνωσης και ανέλιξης. Με άλλα λόγια, κόσμος και ανθρώπινο γένος
εξελίσσονται συνεχώς προς ανώτερες βαθμίδες (συχνά η θεωρία αυτή συνδυάζεται με
τη διδασκαλία της μετενσάρκωσης). Έτσι όλη η ανθρωπότητα οικοδομεί το βασίλειο
της ειρήνης και της δικαιοσύνης επί γης. Οι οπαδοί του New Age βλέπουν παντού
αλματώδη, θετική πρόοδο. Εδώ δεν πρόκειται απλώς για στρουθοκαμηλισμό και
ευσεβείς πόθους απέναντι στη γήινη πραγματικότητα που διαψεύδει τέτοια οράματα. Επιπλέον παραβλέπεται η ελευθερία του ατόμου να επιλέξει όποιο δρόμο θέλει, άρα και αυτόν του κακού και της αρνητικής προόδου.

γ. Ο άνθρωπος είναι θεός αφού μπορεί και πρέπει να γίνει ένα με το σύμπαν και έχει έμφυτη τη θεϊκή δύναμη να αυτολυτρωθεί. Είδαμε ότι σύμφωνα με αυτήν τη
λογική δεν υπάρχει θεός ως προσωπικότητα, παρά μόνο ως μία απρόσωπη αρχέγονη
δύναμη ή παγκόσμια ενέργεια με διάφορα ονόματα: βράχμαν, Γαία, πράνα, τσι ή κι,
οργόνη κ.ά. Καθώς διαποτίζει τα πάντα από το μακρόκοσμο ως το μικρόκοσμο, είναι
στο χέρι του καθενός να την ανακαλύψει μέσα του ή να την αντλήσει έξωθεν. Μερικές από τις ποικίλες μεθόδους και τεχνικές γι’ αυτόν το σκοπό είναι ο
διαλογισμός, οι σαμανιστικές ή ψυχικές τεχνικές, οι ψυχεδελικές ουσίες, η γιόγκα κ.ά. Είναι βασικά αδιάφορο ποια ακολουθείται, το ζητούμενο είναι η «διεύρυνση της
συνείδησης».

δ. Με τη διεύρυνση της συνείδησής του ο άνθρωπος εισδύει σε σφαίρες από όπου αντλεί άγνωστες δυνάμεις και γνώσεις. Έτσι μπορεί να έχει υγεία, ευτυχία, επιτυχία, πλούτο κ.ο.κ. και να λύσει όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας.

Στο βιβλίο του με τον τίτλο Πώς να αντιμετωπίσουμε το New Age ο Douglas
Groothuis παρατηρεί ότι η ιδεολογία της Νέας Εποχής βασίζεται σε μία σειρά από
νοθεύσεις, παραχαράξεις και απομιμήσεις, καθώς υπάρχουν νόθοι θεοί και νόθοι
Χριστοί, νόθοι άγγελοι και νόθοι προφήτες, παραχαραγμένες αποκαλύψεις και
διδασκαλίες, απομιμήσεις θαυμάτων και ευαγγελίων. Όλα αυτά περιγράφονται ή
προφητεύονται στη Βίβλο, (π.χ. στα χωρία Ματθ. 7, 15-23 24, 5.11.24 Πράξεις Απ. 5,36 Κορινθ. Β’ 11,14 κ.ά.).

Όπως παρατηρήθηκε και πιο πριν, όντως ένα διαδεδομένο φαινόμενο στη σύγχρονη πλουραλιστική εποχή είναι η σύγχυση ή η παραχάραξη παραδοσιακών
πνευματικών και ιδιαίτερα βιβλικών εννοιών. Ναι μεν λ.χ. υιοθετούνται επιφανειακά
αξίες του χριστιανισμού και αντιγράφονται κατά κόρον οι ιδέες του, όμως τους
δίνεται άλλο περιεχόμενο. Καθώς δε το αντίγραφο είναι σχεδόν όμοιο με το
πρωτότυπο, χρειάζεται πολύ προσοχή για να καταλάβει κάποιος τι κρύβει. Για
παράδειγμα η Νέα Εποχή, αν και χρησιμοποιεί συχνά τις ίδιες ονομασίες με το
χριστιανισμό, εννοεί έναν άλλον θεό, έναν άλλον Χριστό και μία άλλη διδασκαλία, με
αποτέλεσμα ένα βαβυλώνιο εννοιολογικό χάος. (Οι Παγκόσμιες Θρησκείες και τα Μεγάλα Ρεύματά τους)

Ο Mark Albrecht, ερευνητής παραθρησκειών, συνοψίζει τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδεολογίας της ΝΕ σε 5 σημεία:

1. Ο θεός: συνήθως ο θεός εκλαμβάνεται ως απρόσωπη δύναμη, ενέργεια ή νόμος. Η ιδέα περί προσωποποιημένου, υπερουράνιου θεού που πρεσβεύουν ιουδαϊσμός και χριστιανισμός απορρίπτεται ή αναμειγνύεται με πανθεϊστικά ή μονιστικά στοιχεία.

2. Η ανθρώπινη φύση: Ο άνθρωπος θεωρείται μέρος του Θείου ή θεϊκή οντότητα. Αφού το σύμπαν είναι θείο, όπως υποστηρίζουν ο πανθεϊσμός και ο μονισμός, κατά συνέπεια κάθε άνθρωπος είναι ένας σπινθήρας του κοσμικού Πυρός, ένα κύμα στο θεϊκό ωκεανό. Το σώμα αποτελεί την προσωρινή διαμονή του ανθρώπου.

 

3. Ο κόσμος: Συνήθως ο κόσμος θεωρείται μία παροδική ψευδαίσθηση, με την οποία δεν πρέπει να δένεται κανείς, δεδομένου ότι κόσμος και σύμπαν εμφανίζονται κι εξαφανίζονται συνεχώς σ’ έναν αδιάκοπο κύκλο. Η ύλη αποτελεί απλώς μία χονδροφυή ορατή εκδήλωση του πνεύματος. Αποσυντίθεται και παρουσιάζεται εκ νέου αμέτρητες φορές.

 

4. Η λύτρωση: Η λύτρωση έρχετα μέσω της φώτισης ή μέσω της απαλλαγής των δεσμών με τον κόσμο και με το λογικό νου. Με άλλα λόγια: συνειδητοποίησε ότι είσαι στην πραγματικότητα θεός – ή ένα μέρος του – και στη συνέχεια βίωσε την μέσω ειδικών τεχνικών ή τελετουργικών. Η επίτευξη της λύτρωσης εξαρτάται από τις ατομικές σου προσπάθειες. Συνήθως χρειάζονται πάρα πολλές επανενσαρκώσεις γι’ αυτό.

 

5. Το καλό και το κακό: Ως επί το πλείστον το καλό ταυτίζεται με τη λύτρωσημ ενώ το κακό με την άγνοια, ιδίως με την άγνοια για τη θνητή φύση της ψυχής, η οποία θα χαθεί στην Κοσμική Συνείδηση. Γι’ αυτό το λόγο δεν δέχονται ότι υπάρχει αυτό καθαυτό το ηθικά κακό, αφού «ο φωτισμένος αντιμετωπίζει υπερβατικά το δυϊσμό καλό – κακό και αναγνωρίζει ότι όλα αποτελούν μέρος της κοσμικής ισορροπίας».

(New Religious Movements UP-DATE, 1981, Aarhus University).

Η φιλοσοφία του New Age

Όπως στη Θεοσοφία, έτσι και στη ΝΕ υπάρχουν πάρα πολλές τάσεις, που συχνά αντιφάσκουν μεταξύ τους. Τα κοινά σημεία που ενώνουν τη φιλοσοφία στις διαφορετικές συνισταμένες της ΝΕ μπορούν συνοψίζοντας να κωδικοποιηθούν ως εξής:

α) Ο ολισμός

Όλο το σύμπαν με τα επιμέρους συστήματα ή οργανισμούς αποτελεί μία ενιαία ολότητα. Όλα αυτά τα συγκρατεί και τα ενώνει μία δημιουργική ενέργεια η «κοσμική συνείδηση» που μπορεί μεταξύ άλλων να ταυτιστεί με την έννοια «θεός». Σύμφωνα με αυτήν την θεώρηση θεός είναι: «η αυτό-οργανωτική δυναμική του συνολικού κόσμου» (Κάπρα).

Ο άνθρωπος είναι ένα μέρος, ένας σπινθήρας του Κοσμικού Πυρός. όταν κατανοήσει ότι είναι μέρος της Κοσμικής Συνείδησης και αφομοιώσει κοσμικές δονήσεις και ρυθμούς αποκτά «ανώτερη συνειδητότητα».

Η Κοσμική Συνείδηση γίνεται εσωτερικά αυτοσυνείδηση. Αφυπνίζεται δε μέσω «της άμεσης γνώσης», της εμπειρίας, παραφυσικών συνειδησιακών καταστάσεων ή μυστικιστικών βιωμάτων. Μοντέρνες ψυχοτεχνικές μέθοδοι (π.χ. προγεννητικές σχολές) και ο διαλογισμός είναι συνήθως το εργαλείο για την επίτευξη των παραπάνω. Αντί για την εξωτερική καθοδήγηση από οργανωμένες θρησκείες, το βάρος πέφτει στην εσωτερικότητα, την «εσωτερική φωνή», τη «φωνή του Εαυτού» ή του «εσωτερικού θεού».

β) Η παντοδυναμία της αφύπνισης

Για να σωθεί η ανθρωπότητα από την αυτοκαταστροφή χρειάζεται επίγνωση. Αυτή η συνειδησιακή μεταμόρφωση θα την οδηγεί με γεωμετρική πρόοδο σε μεταμόρφωση των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών πάντα και σταθερά προς το καλύτερο, προς το ιδανικό.

γ) Η πίστη στην εξέλιξη

Η ανθρωπότητα είναι ικανή και έτοιμη να περάσει σε μία ανώτερη εξελικτική βαθμίδα. Μεμονωμένα άτομα και επιμέρους ομάδες συγκλίνουν όλο και περισσότερο για να σχηματίσουν έναν τεράστιο οργανισμό όπου όλοι συνεργάζονται για τη ΝΕ., για τη νέα πνευματική μεταμόρφωση.

Μια βασική παράμετρος της ΝΕ είναι η προώθηση «διαπροσωπικών» βιωμάτων προκειμένου να ξεπεραστεί το πεπερασμένο εγώ και να διευρυνθεί η συνείδηση. Τέτοια βιώματα μπορεί να είναι παραφυσικά, εκστατικά, μυστικιστικά – θρησκευτικά, με απώτερο στόχο την πρόσβαση σε υπερκόσμιες / ενδότατες – υποσευνείδητες πραγματικότητες, που κανονικά είναι απρόσιτες για τον κοινό άνθρωπο.

Όλα αυτά βέβαια απολήγουν σ’ ένα κύμα, ή καλύτερα έκρηξη αποκρυφισμού που εξαπλώνεται ραγδαία σ’ όλη την υφήλιο, σύμφωνα με το γνωστό θρησκειολόγο M. Eliade.

(Όλα τα παραπάνω από: W. Janjen, Okkultismus)

Η «Εποχή του Υδροχόου»

Ένας βασικός άξονας της ιδεολογίας της «Νέας Εποχής» είναι η πίστη ότι ζούμε σε μία «εποχή καμπής», αφού περάσαμε από την «Εποχή των Ιχθύων» σε εκείνη του «Υδροχόου». Πολλοί οπαδοί της τοποθετούν την αρχή της στις 5.2.1962, λόγω μιας εξαιρετικής συστοιχίας πλανητών, αλλά υπάρχουν και άλλοι υπολογισμοί για το πότε άρχισε. Σε κάθε ζώδιο του ζωδιακού κύκλου αντιστοιχούν, από αστρολογική άποψη, περίπου 2.200 χρόνια, και κατά συνέπεια βρισκόμαστε ήδη στην εποχή του Υδροχόου.

Μια χαρακτηριστική έκφραση του τι παραστάσεις και προσδο­κίες συνδέουν οι οπαδοί του New Age με την εποχή του Υδροχόου, αποτέλεσε το μιούζικαλ «Hair» το 1968. Ενδεικτικό του πνεύματος αυτού είναι το απόσπασμα που ακολουθεί:

«Όταν είναι στον έβδομο οίκο το φεγγάρι και ο Δίας είναι σε συζυγία με τον Άρη, στους πλανήτες διαφεντεύει η ειρήνη και η αγάπη τούς κατευθύνει.

Από τότε ακριβώς ο Υδροχόος στη Γη βασιλεύει.

Αρμονία, δικαιοσύνη, διαύγεια, συμπάθεια, φως, αλήθεια περισσεύει.

Την ελευθερία κανείς δεν θα τη φιμώνει.

Το πνεύμα κανένας δεν θα το θολώνει.

Ο μυστικισμός θα μας δώσει το φως

χάρη στον Υδροχόο σκέφτεται πάλι ο άνθρωπος».

Μπορεί το 1968 οι στίχοι αυτοί να εισέπρατταν σκωπτικά σχό­λια και για πολλούς να ήταν απλά ένα όνειρο, αλλά σήμερα οι ο­παδοί της αστρολογίας και της «εποχής της αλλαγής» το θεωρούν πραγματικότητα, ιδίως δε οι πρώτοι θεωρούν ότι επαληθεύεται η πίστη τους στις αστρολογικές προβλέψεις. («ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΚΟΣΜΟΙ»)

Ο Ορισμός της «Εποχής του Υδροχόου» από την ίδια τη Νέα Εποχή

Ένας αντιπρόσωπος του New Age έδωσε ως εξής τον ορισμό αυτόν:

«…Η Εποχή του Υδροχόου θα είναι μία πολύ σημαντική αλλά συνάμα και χαοτική εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς οδηγείται πίσω προς μία Χρυσή Εποχή. Αυτό σημαίνει το πέρασμα από την απλή ύπαρξη στη συνειδότητα.

Ο θεός είναι νεκρός, ή για την ακρίβεια: έχει πεθάνει η ιδέα ενός μοναδικού θεού, ο οποίος κάποτε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες παρουσιάζεται σε μία συγκεκριμένη χώρα. Είτε παρουσιάζεται σαν ο μοναδικός θεός ή ο γιος του, που ενσαρκώθηκε σ’ ένα ανθρώπινο σώμα (ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ) είτε σαν Ιεχωβά στους ιουδαϊστές, σαν Ζευς στους Έλληνες, όπως κι αν ονομάζονται, είναι όλοι τους πεθαμένοι.

Το θείο είναι αυτό που εκδηλώνεται παντού, χωρίς να ζητάει καμία ανταπόδοση. Αντίθετα, για τον καθένα, ο οποίος αισθάνεται υποχρεωμένος να πηγαίνει σ’ Εκκλησίες και ναούς, ο θεός τού στοιχίζει πολύ ακριβά![…]

Η αγάπη μπόρεσε να μας ελευθερώσει οριστικά από το φόβο του θεού.

Ο Υδροχόος είναι φανερή ανυπακοή αναρχία, επανάσταση

Σημαίνει το τέλος για τους μεταχειρισμένους θεούς, τους δασκάλους, τους γκουρού και τους ιερείς, για τον πατέρα και τη μάνα και για πολλούς άλλους […] Η Εποχή του Υδροχόου θα βιώσει την άμεση σύνδεση του Εαυτού με το σύμπαν ή με την Κοσμική Ενέργεια.

[…] Ορισμένα αποκρυφιστικά μυστικά δεν θα περιορίζονται σε μία φανατική μειοψηφία. Το Απόκρυφο απογυμνώνεται από τα μυστικά του: αυτό που έχει σημασία πια δεν είναι να τα πιστεύει κανείς, αλλά να διαμορφώνει τη ζωή του στη βάση τους […]

Την Εποχή του Υδροχόου θα είναι πολύ σημαντική η σεξουαλικότητα, που στους Ιχθείς με το ιδανικό της παρθενίας, χειραγωγήθηκε από την καταπίεση, το καθήκον και την αγνότητα […] Δεν θα υπάρχουν πια οι δομές της οικογένειας και του ζευγαριού, γιατί για τον Υδροχόο σημασία έχει η ελευθερία και η δημιουργικότητα […] Οτιδήποτε κάνουμε εξυπηρετεί την απόλαυσή μας […]

[…] Ο Υδροχόος συμπεριλαμβάνει και την πνευματικότητα. Άρα είναι ένας ιδεαλιστής, σαν έναν άνθρωπο που στέκεται με τα δύο πόδια στη γη αλλά θέλει να φτάσει στον ουρανό…

(Άλαιν, ο Αστρολόγος)

Και για το ίδιο θέμα, ο δρ. J. Aagaard, πανεπιστημιακός θεολόγος, ειδικός στον ινδουισμό, λέει επιγραμματικά στην ταινία: New Age – Η Εξουσία του Αύριο:

«…Έχει αρχίσει η Εποχή του Φωτισμένου ανθρώπου, του Υπερανθρώπου, του ανθρώπου με την Υπερσυνείδηση. Ο θεός έχει χάσει κάθε σημασία, ο άνθρωπος είναι ο μόνος που μετράει πια. Ο ίδιος αυτολυτρώνεται μέσω τα αυτεπίγνωσης, της γνώσης, της ανάπτυξης των πνευματικών ικανοτήτων του, καθώς απελευθερώνεται από όλες τις δυνάμεις που εξουσίαζαν τον παλιό κόσμο και το σώμα του».

Πάντρεμα ασιατικής σκέψης και δυτικής τεχνολογίας

περιλαμβάνεται στους τρόπους εργασίας της ΝΕ:

«Εάν θέλουμε η επίτευξη μίας ανώτερης συνειδητότητας να μην μείνει περιορισμένη ώστε να περιλαμβάνει μόνο λίγους, τότε πρέπει η κοινωνία να αναπτύξει τεχνικές που να είναι απλές και καθημερινές στη χρήση τους, να διαδίδονται εύκολα και να δρομολογούν σχετικά γρήγορα την αναγκαία εσωτερική μεταμόρφωση. Οι περισσότερες τεχνικές που έχουμε σήμερα δεν φαίνονται ν’ ανταποκρίνονται σ’ αυτό το ιδανικό ακόμη, αλλά μπορούμε να περιμένουμε ότι οι επιστήμες – ιδίως η ψυχολογία – θα μας βοηθήσουν να το πετύχουμε. […]

Για παράδειγμα η ηλεκτρονική ανάλυση και οι υπολογιστές μάς επιτρέπουν να γνωρίσουμε καλύτερα τα εξαιρετικά περίπλοκα σχήματα ηλεκτρικής δραστηριότητας που παράγονται κατά τη διάδραση δισεκατομμυρίων εγκεφαλικών κυττάρων, όπως και την αμοιβαία σχέση μεταξύ των τμημάτων του εγκεφάλου υπό διαφορετικές συνειδησιακές καταστάσεις. […]

Όταν αρχίσουμε να συνδυάζουμε αυτές τις όλο και πιο διευρυνόμενες επιστημονικές γνώσεις για τον εγκέφαλο και τη συνείδηση με τις γνώσεις και τις μεθόδους των μυστικιστών και πνευματικών δασκάλων, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς λειτουργούν αυτές οι μέθοδοι και πώς μπορούμε να τις βελτιώσουμε. Αυτό το πάντρεμα Ανατολής και Δύσης θα οδηγήσει σε μία νέα επιστήμη που εγώ ονομάζω «τεχνολογία της συνείδησης».

Είναι επίσης δυνατόν να επιταχύνουμε την πνευματική εξέλιξη με βιοχημικά μέσα. Πολλές πρωτόγονες κουλτούρες χρησιμοποιούσαν εκχυλίσματα από βότανα, μανιτάρια, κάκτους κι άλλα φυτά για να προκαλέσουν αλλοιωμένες συνειδησιακές καταστάσεις και από τη δεκαετία του ’50 πολλοί Δυτικοί πειραματίζονται μ’ αυτά.

Παράλληλα με την ανάπτυξη αποτελεσματικών τεχνικών για το Φωτισμό, στη δυτική τεχνολογία υπάρχει άλλη μία σημαντική πρόοδος που θα είναι τεράστιας αξίας για την προώθηση της εσωτερικής μεταμόρφωσης: η επανάσταση στις επικοινωνίες. […].

Ο Χριστός μετέδωσε το μήνυμά του μόνο σ’ εκείνους που ζούσαν στην Εγγύς Ανατολή, το ίδιο και ο Βούδας στη βόρεια Ινδία. Χωρίς την τεχνολογία της μαζικής επικοινωνίας οι γνώσεις μεταφέρονταν αναγκαστικά στόμα με στόμα. Ως αποτέλεσμα υπήρχαν διαστρεβλώσεις και αναποτελεσματικότητα. Αυτός είναι ένας απ’ τους λόγους γιατί ως σήμερα δεν κατάφερε κανένας να φέρει τη φώτιση σ’ όλη την ανθρωπότητα ή τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της.

Σήμερα όμως έχουμε πολλά μέσα επικοινωνίας. Χάρη σ’ αυτές τις εξελίξεις για πρώτη φορά στην ιστορία έχει καταστεί δυνατό να διαδοθούν άμεσα και ανόθευτα οι μέθοδοι για την επίτευξη της αυτογνωσίας. […]

Ίσως η τεχνολογία τελικά να έχει τον προορισμό να καταστήσει δυνατή τη μετάβαση σε μία ανώτερη μορφή συνειδητότητας».

(Peter Russel: Η Γη Αφυπνίζεται – Το Επόμενο Εξελικτικό Άλμα)

Εδώ τελειώνουν τα παραδείγματα εκπροσώπων του Ν.Α. για το πώς βλέπουν τα πιστεύω τους.

Κλείνοντας, ας δούμε τι έχει να πει συνοπτικά το Θρησκειολογικό Λεξικό (Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα) για τη Νέα Εποχή:

«…Στην ουσία πρόκειται για ψευδο-θρησκευτικό φαινόμενο στο οποίο ταιριάζει πολύ περισ­σότερο ο χαρακτηρισμός ιδεολογία.

Ο όρος «Νέα Εποχή» δεν είναι καινούρ­γιος. Είναι σε χρήση ήδη από τον προηγού­μενο αιώνα στη γλώσσα ορισμένων αποκρυφιστικών κύκλων που συνέχιζαν την παρά­δοση του δυτικού εσωτερισμού, η οποία κα­τάγεται από τα μυστικά τάγματα του Μεσαί­ωνα και της Αναγέννησης (ναΐτες, ροδόσταυροι, τεκτονικές στοές κ.λπ.). Τέτοιοι κύκλοι στην καμπή προς τον 20ό αι. ήταν η Θεοσοφική Εταιρεία της Άννι Μπεζάντ, η Εταιρεία του Γεωργίου Γκουρτζίεφ, ο Εσω­τερικός Όμιλος της Αλίκης Μπέιλυ, η Λευ­κή Αδελφότητα του Σεργκέι Αιβανώφ κ.ά. Στο πλαίσιο της απαρχαιωμένης μεταφυσι­κής τους ο όρος ήταν συνώνυμο της «Εποχής του Υδροχόου» με βάση μια αστρολογική θεωρία που διαιρεί την ιστορία της ανθρωπότητας σε φάσεις αντίστοιχες προς τα ση­μεία του ζωδιακού κύκλου με αντίστοιχες ιδιότητες που εδώ εμφανίζονται ως πολιτι­σμικά γνωρίσματα. Πρόκειται, με άλλα λό­για, για μια ισχυρή μορφή ιστορικού ντετερ­μινισμού που εξαρτά την ανθρώπινη ιστορία από ένα επαναλαμβανόμενο «φυσικό» κυ­κλικό πρότυπο. Τα σύγχρονα κινήματα της Νέας Εποχής αναβιώνουν αυτή την παράδο­ση συνδυάζοντας τη συγκρητιστικά με τις ινδουιστικές έννοιες του Εαυτού και του Κό­σμου, τις μαγικές παραδόσεις ορισμένων αρχαίων πολιτισμών και με τη σύγχρονη έμ­φαση στον ατομικισμό, την υλική επιτυχία και την απλή, εργαλειακή λύση όλων των προβλημάτων. Εξού και ο παράδοξος εν­θουσιασμός τους με τις νέες τεχνολογίες, ασύμβατες φαινομενικά με την παραδοσια­κή σοφία. Ο συνδυασμός όλων αυτών των στοιχείων γεννά την απλοϊκή εσχατολογική πίστη στην έλευση μιας νέας εποχής πνευ­ματικής μεταμόρφωσης της ανθρωπότητας.

Μια αποφασιστική συνιστώσα στη δια­μόρφωση αυτής της σύγχρονης ιδεολογίας στάθηκε ο λεγόμενος νεοπαγανισμός. Οι ρί­ζες του βρίσκονται σε ένα αληθινά ριζοσπαστικό κίνημα, το κίνημα της αντικουλτούρας της δεκαετίας του ’60.

Καθώς όμως στη δεκαε­τία του 70 το κίνημα αυτό έχανε την πολιτι­κή αιχμή του, άρχισε να μετασχηματίζεται σταδιακά σε μια μορφή απλοϊκής ιδεολο­γίας, στηριγμένη σε αφελείς πίστεις και χει­ραγωγούμενη ασφυκτικά από τη μαζική κουλτούρα. Η σύμπτωσή του με τον αναβιωμένο εσωτερισμό, την αστρολογία, την ανα­ζήτηση πνευματικής καθοδήγησης από Ασιάτες ή εκπαιδευμένους στην ασιατική πνευματικότητα γκουρού (όπως οι Ινδοί Μαχαρίσι Μαχές Γιόγκι, Μαχαράτζι, Μπαγκουάν Σρι Ραζνίς, Σάι Μπάμπα κ.ά, οι οποίοι άλλωστε διέπρεψαν επιχειρηματικά στις ημέρες μας) γέννησε με την κυριολεκτι­κή έννοια του όρου το ιδεολόγημα της Νέας Εποχής σαν ένα υποκατάστατο αυθεντικής κουλτούρας για εκείνους που δεν τολμούν ή απλώς δεν έχουν χρόνο για την επίπονη

προσπάθεια που απαιτεί η αληθινή φιλοσο­φία και η αισθητική καλλιέργεια.

Αν αποτολμούσε κανείς μια σύντομη αξιο­λόγηση αυτού του σύγχρονου ρεύματος, θα έπρεπε να τονίσει προπάντων τον αμφίσημο και αντιφατικό χαρακτήρα του. Θα μπορού­σε, για παράδειγμα, να εκτιμήσει θετικά μια πρόθεση οικουμενικότητας και μια επιθυμία πολιτισμικής διεύρυνσης που εκφράζει μέ­σω της ενσωμάτωσης πολιτισμικών στοιχεί­ων της Ανατολής και γενικότερα του μη δυ­τικού κόσμου. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορού­σε να εκτιμήσει και την αντίθεσή του απένα­ντι στη δυτική, χριστιανικού τύπου θρησκευ­τικότητα με τη σεξουαλικά κατασταλτική, πατριαρχική ηθική της, και ειδικότερα ως προς δύο όψεις της: την εξάλειψη της άμεσης εκστατικής ή οργιαστικής εμπειρίας την οποία εξασφάλιζε άλλοτε ένα (υποβιβασμέ­νο σήμερα) τελετουργικό στοιχείο και την έλλειψη οικολογικής ευαισθησίας μέσα από ένα θρησκευτικό κοσμοείδωλο που υποβι­βάζει τη φύση (εσωτερική και εξωτερική) και αναγορεύει τον άνθρωπο, ελέω Θεού, σε αδίστακτο κυρίαρχο του κόσμου. Αυτές οι θετικές αφετηρίες ωστόσο καταπνίγονται από την ίδια την ιδεολογική άρθρωσή τους, η οποία χαρακτηρίζεται αφενός από εσφαλ­μένες μεθοδολογικές προσεγγίσεις (συ­γκρητισμός, ανιστορική και εκτός πλαισίου κατανόηση), αφετέρου από μια ατομικιστική-εργαλειακή αντίληψη της «αυτοπραγμά­τωσης» και όλων των συναφών ποιοτήτων που παραγνωρίζει την πολιτική (οικονομικο-κοινωνική) διάσταση όλων όσοι εμφανί­ζονται ως εμπόδια για την ανάπτυξη του «ανθρωπίνου δυναμικού»· ταυτόχρονα, μια ντετερμινιστική σύλληψη τόσο της ιστορίας (εποχή του Υδροχόου) όσο και του ίδιου του εγώ (μετενσάρκωση), από κοινού με την άκριτη λατρεία χαρισματικών ηγετών αλλά και την άνευ όρων παράδοση στις νέες τε­χνολογικές δυνατότητες, ιδίως της επικοινω­νίας και των παγκόσμιων δικτύων. Όλα αυ­τά συντελούν σε μία από πολιτική άποψη άκρως επικίνδυνη μορφή ιδεολογίας, μια σύγχρονη ιδεολογία της ετερονομίας εξίσου, αν όχι και περισσότερο, υποδουλωτική με εκείνη των παραδοσιακών θρησκειών».